gold and silver मे २०२५ रोजी भारतीय बाजारपेठेत सोने आणि चांदीच्या किंमतीत लक्षणीय घट नोंदवली गेली आहे. जागतिक राजकारणातील बदल आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापार संबंधांमधील सुधारणा यांचा परिणाम मौल्यवान धातूंच्या बाजारावर दिसून येत आहे. या लेखात आपण या घटनांचा सविस्तर आढावा घेऊया आणि गुंतवणूकदारांसाठी काही महत्त्वाची माहिती समजून घेऊया.
बाजारपेठेतील सद्यस्थिती
अमेरिका आणि चीन यांच्यातील व्यापार संबंधांमध्ये आलेली शांतता तसेच भारत-पाकिस्तान भू-राजकीय तणावात झालेली घट या दोन्ही कारणांमुळे सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सोने आणि चांदीच्या किंमतीवर परिणाम झाला आहे. जागतिक अर्थव्यवस्थेत सुरक्षिततेची भावना वाढल्याने, गुंतवणूकदारांनी आता अधिक जोखीमयुक्त मानले जाणारे शेअर बाजार आणि इक्विटी मार्केटकडे कल दाखवला आहे.
परंतु, अनेक वित्तीय तज्ज्ञ आजही सोन्याला दीर्घकालीन गुंतवणुकीचा एक सुरक्षित पर्याय मानतात. सध्याच्या किंमत घसरणीमुळे नवीन गुंतवणूकदारांसाठी एक सुवर्णसंधी निर्माण झाली आहे असे अनेक वित्तीय सल्लागारांचे मत आहे.
विशेषज्ञांचे मत
दिल्लीतील प्रख्यात आर्थिक सल्लागार दीपक अग्रवाल यांच्या मते, “सध्याची सोन्यातील किंमत घसरण ही गुंतवणूकीसाठी उत्तम संधी आहे. गुंतवणूकदारांनी या समयी आपल्या रोखे संग्रहात सोन्याची भर घालावी.”
वेल्थ लॅडर डायरेक्टचे संस्थापक श्रीधरन एस यांनी एक वेगळा दृष्टिकोन मांडला आहे. त्यांच्या मते, “भौतिक सोने खरेदी करताना बनावटीचे शुल्क आणि साठवणुकीचा खर्च लागतो. त्यामुळे सोन्याच्या ईटीएफ (एक्सचेंज ट्रेडेड फंड्स) मध्ये गुंतवणूक करणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते. ईटीएफमध्ये गुंतवणूक करून या अतिरिक्त खर्चांपासून वाचता येते.”
दीर्घकालीन परतावा
सोन्याने गेल्या वर्षभरात जवळपास ३०% वाढ दर्शवला आहे, जे लक्षणीय आहे. २००१ पासूनचा आलेख पाहिल्यास, सोन्याने वार्षिक सरासरी १५% च्या आसपास परतावा दिला आहे. १९९५ पासून तर सोन्याने महागाईच्या दरापेक्षा २% ते ४% अधिक परतावा दिला आहे. या आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, सोने हे केवळ दागिन्यांचा पर्याय नसून दीर्घकालीन गुंतवणुकीचा एक मजबूत आधार आहे.
देशभरातील प्रमुख शहरांमधील सोने-चांदीचे दर (१८ मे २०२५)
एमसीएक्स (MCX) वरील दर
- सोने (२४ कॅरेट): ₹९२,४८० प्रति १० ग्रॅम (सकाळी ८:२० वाजता)
- चांदी: ₹९५,२९७ प्रति किलो
प्रमुख शहरांमधील दर
- मुंबई: सोने – ₹९२,७०० / चांदी – ₹९५,३१०
- चेन्नई: सोने – ₹९२,९७० / चांदी – ₹९५,५८०
- कोलकाता: सोने – ₹९२,५८० / चांदी – ₹९५,१८०
- हैदराबाद: सोने – ₹९२,८५० / चांदी – ₹९५,४६०
- बेंगळुरू: सोने – ₹९२,७८० / चांदी – ₹९५,३८०
- नवी दिल्ली: सोने – ₹९२,५४० / चांदी – ₹९५,१४०
या आकडेवारीवरून दिसून येते की प्रमुख शहरांमध्ये सोन्याच्या दरात फारसा फरक नाही. मात्र चांदीच्या किमतीत शहरानुसार थोडी तफावत आढळते. इंडियन बुलियन असोसिएशनच्या आकडेवारीनुसार दिनांक १८ मे रोजी २४ कॅरेट सोने ₹९२,८७० आणि २२ कॅरेट सोने ₹८५,१३१ प्रति १० ग्रॅम इतके होते.
सोन्यात गुंतवणूक कशी करावी?
सोन्यात गुंतवणूक करण्याचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत:
१. भौतिक सोने खरेदी: सोन्याचे नाणे, बिस्किटे किंवा दागिने खरेदी करणे. मात्र यामध्ये बनावटीचे शुल्क आणि साठवणुकीचा खर्च अधिक असतो.
२. सोन्याचे ईटीएफ (ETF): शेअर बाजारात व्यापार केले जाणारे हे फंड भौतिक सोन्यापेक्षा कमी खर्चीक असतात आणि साठवणुकीची चिंता नसते.
३. डिजिटल गोल्ड: ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सवर छोट्या प्रमाणात सोने खरेदी करण्याची सुविधा.
४. सॉव्हरेन गोल्ड बॉन्ड्स: सरकारद्वारे जारी केलेले हे बॉन्ड व्याज देतात आणि सोन्याच्या किंमतीशी जोडलेले असतात.
गुंतवणूकीपूर्वी विचारात घ्यावयाचे मुद्दे
सोने आणि चांदीत गुंतवणूक करताना खालील मुद्दे लक्षात ठेवावेत:
- बाजारपेठेचे चक्र: सोन्याच्या किमतीवर जागतिक अर्थव्यवस्था, राजकीय घडामोडी आणि भू-राजकीय तणाव यांचा सखोल प्रभाव पडतो.
- इतर गुंतवणूकींशी तुलना: सोन्याची तुलना म्युच्युअल फंड, शेअर्स, सरकारी बॉन्ड्स आणि ठेवी अशा इतर गुंतवणूक पर्यायांशी करणे आवश्यक आहे.
- कालावधी: सोन्यात गुंतवणूक करताना दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवणे महत्त्वाचे आहे. अल्पकालीन चढ-उतार यांकडे दुर्लक्ष करून, ५-१० वर्षांचा कालावधी समोर ठेवावा.
- गुंतवणूक प्रमाण: तज्ज्ञांच्या मते, एकूण गुंतवणुकीच्या १०% ते १५% रक्कम सोन्यात ठेवणे योग्य मानले जाते.
- शुद्धता: भौतिक सोने खरेदी करताना शुद्धतेची तपासणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. नामांकित विक्रेत्यांकडूनच खरेदी करावी.
सोन्याच्या किंमतीत होणारी सध्याची घसरण ही गुंतवणूकदारांसाठी एक संधी असू शकते. अमेरिका-चीन व्यापार संबंधांमध्ये सुधारणा आणि भारत-पाकिस्तान तणावात घट या कारणांमुळे निर्माण झालेली ही स्थिती कदाचित तात्पुरती असू शकते. दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवून आणि वित्तीय तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार केलेली गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते.
तथापि, कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी, स्वतःच्या आर्थिक परिस्थिती, जोखीम उचलण्याची क्षमता आणि भविष्यातील आर्थिक उद्दिष्टे यांचा विचार करून नंतरच निर्णय घ्यावा.
विशेष इशारा
वाचकांनी कृपया नोंद घ्यावी की, वरील माहिती ही विविध स्रोतांमधून संकलित केलेली आहे. कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी स्वतः संपूर्ण चौकशी करावी आणि आपल्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्यावा. या लेखातील माहिती, मते आणि विश्लेषण यावर अवलंबून राहून निर्णय घेण्यापूर्वी सखोल अभ्यास करावा. बाजारपेठेतील जोखीम लक्षात घेऊन आणि स्वतःच्या वित्तीय परिस्थितीचा विचार करून योग्य तो निर्णय घ्यावा. दिलेली आकडेवारी ही १८ मे २०२५ रोजीची असून, त्यानंतर किंमतींमध्ये बदल झालेले असू शकतात.
